Pierwsza umowa
Pierwsza umowa lekarza asystenta w Niemczech: Treść umowy, kruczki prawne, uwagi
Studia medyczne masz już za sobą. Tak samo jak i rozmowę o pracę. Pracodawca chce Cię zatrudnić i czas podpisać swoją pierwszą umowę na stanowisko lekarza asystenta. Teoretycznie wiesz już wszystko – ile będziesz zarabiać, ile pracować, jak wiele dyżurów musisz odbyć. Ale to nie wszystko! W umowie znajdują się przecież jeszcze dodatkowe informacje o specjalizacji, miejscu pracy, terminach, które trzeba dotrzymać i wiele innych.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jak wygląda umowa z pracodawcą
- jakie mogą pojawić się kruczki prawne w umowie o pracę
- na co uważać przy podpisywaniu umowy.
A wszystko po to, by ułatwić Ci rozpoczęcie pracy dla lekarza w Niemczech.
Umowa o pracę – co to jest i jak wygląda?
Umowa o pracę jest umową cywilnoprawną pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Na podstawie tej umowy zarówno pracodawca, jak i pracownik zobowiązują się do przestrzegania zawartych w treści umowy zapisów. Umowa przygotowana przez pracodawcę może mieć dowolną formę i treść i pracodawca może ją zawrzeć z dowolną osobą (o ile ta zobowiąże się do wykonywania określonych obowiązków). Choć umowa może być skonstruowana w dowolny sposób, istnieją pewne prawne ograniczenia, które zabraniają niektórych zapisów lub dopuszczają tylko określone. Tak jest np. w przypadku zażaleń i sporów między zleceniobiorcą a pracodawcą.
Z zasady, pracodawcy przygotowują swoje umowy w oparciu o konkretny wzór, tak by obie strony umowy miały jasność co do obowiązujących zasad.
Elementy składowe umowy o pracę
Podstawą każdej umowy o pracę są warunki ramowe określające stosunek pracy i relacje między pracodawcą a pracownikiem. Umowa składa się z następujących elementów:
Obowiązki względem drugiej strony (pracodawcy lub pracownika)
Czas obowiązywania umowy i terminy
- Czas obowiązywania
- Czas pracy i nadgodziny
- Okres ważności umowy
- Okres próbny
- Okres wypowiedzenia
- Dni wolne od pracy
Zakres pracy dla pracownika
- Zakres działań/świadczeń na rzecz pracodawcy
- Odpowiedzialność i obowiązki
- Dopuszczalne miejsca pracy
Dodatkowe obowiązki pracownika
- Zasada poufności
- Zakaz konkurencji
- Ochrona wierzycieli
- Obowiązek lojalności
Wynagrodzenie po stronie pracodawcy
- Wynagrodzenie
- Dodatki i bonusowe dopłaty
- Liczba dyżurów i możliwości ich odbywania
- Świadczenia majątkowe
- Stosowanie się do zbiorowego układu pracy (do umowy taryfowej)
Dla lekarzy rezydentów szczególnie interesujący jest temat zbiorowego układu pracy, czyli umów taryfowych (Tarifverträge). To właśnie w tych umowach zawieranych pomiędzy pracodawcą (lub organizacjami pracodawców) a związkami zawodowymi znajdują się dokładne dane dotyczące wynagrodzenia, grupy wynagrodzeń, opisy stanowisk. W Niemczech obowiązują różne układy zbiorowe różniące się od siebie definicjami i obowiązującymi taryfami.
Więcej o wynagrodzeniach w poszczególnych układach zbiorowych pracy w Niemczech przeczytasz we wpisie Przegląd układów zbiorowych pracy dla lekarzy – wysokość wynagrodzenia
W poniższym artykule wyjaśniamy, na co zwracać uwagę w umowie o pracę z pracodawcą stosującym zbiorowy układ pracy i takim, który nie podlega umowom zbiorowym.
Umowa o pracę dla lekarza asystenta z zastosowaniem zbiorowego układu pracy
Treść umowy o pracę u pracodawcy, który stosuje się do określonego układu zbiorowego jest jasno zdefiniowana. Pracodawca nie ma tylu możliwości umieszczania własnych zapisów, co pracodawca nieobjęty umową zbiorową.
Podpisując ten rodzaj umowy, zwróć uwagę na:
Miejsce zatrudnienia
Pracodawca zatrudnia Cię do konkretnego miejsca, czy zostajesz zatrudniony przez grupową klinikę? Jeśli w umowie o pracę nie ma podanego dokładnego miejsca pracy, oznacza to, że pracodawca teoretycznie może skierować Cię do swojej dowolnej placówki, np. do tej, w której brakuje mu personelu. Dla Ciebie jako lekarza w Niemczech oznacza to albo konieczność przeprowadzki (jeśli placówka znajduje się w dużej odległości od miejsca zamieszkania), albo długich dojazdów, co znacznie może skomplikować Ci życie.
Zakres dalszego kształcenia/specjalizacji
Sprawdź, czy w umowie (bądź też w zbiorowym układzie pracy) przedstawiono plan na dalsze kształcenie. Upewnij się, czy na cały okres specjalizacji przyznano upoważnienie do realizowania konkretnego programu. Czy cała specjalizacja będzie odbywała się w miejscu pracy, czy będzie konieczność przeniesienia się do innej placówki?
Gotowość do odbywania dyżurów
W umowie powinna znajdować się informacja o dyżurach. Jak wiele w ciągu miesiąca trzeba ich odbyć? Jaka liczba dyżurów jest obowiązkowa, a ile możesz brać dobrowolnie? Choć wysokość wynagrodzenia unormowana jest zbiorowym układem pracy, dyżury to często drażliwy temat. Więcej o wynagrodzeniu za dyżury przeczytasz w artykule Dyżury lekarskie w Niemczech.
Czas pracy
Interesuje Cię praca w mniejszym wymiarze godzin lub planujesz taką pracę w przyszłości? Ważne jest więc, by w umowie jasno określić godziny pracy. Dzięki temu unikniesz niepotrzebnych nieporozumień z pracodawcą.
Dodatki
Bezpłatny parking, miejsce dla dziecka w przedszkolu lub dofinansowanie do mieszkania. Tymi dodatkowymi świadczeniami kuszą najlepsi pracodawcy. Jednak nawet bonusy powinny znaleźć się w treści umowy. Jeśli pracodawca coś obiecuje, niech zamieści taki zapis w umowie o pracę.
Klauzula opt-out
Czy pracodawca przedstawia do podpisania klauzulę opt-out? O klauzuli przeczytasz w dalszej części artykułu.
Umowa o pracę dla lekarza asystenta bez zbiorowego układu pracy
Pracodawca niezobowiązany umową zbiorową ma większą dowolność w konstruowaniu umowy o pracę. Oczywiście musi stosować się do ogólnych przepisów i zasad dotyczących treści umów pracowniczych. W umowach bez zbiorowego układu pracy to pracodawca sam decyduje o wysokości wynagrodzenia oraz o terminach (np. okresie wypowiedzenia), co może być dla Ciebie zarówno pozytywne, jak i negatywne.
Wynagrodzenie
Wynagrodzenie w umowach nieobjętych zbiorowym układem pracy różni się w zależności od pracodawcy. Zatrudniając się w placówce, w której nie obowiązuje umowa taryfowa, możesz otrzymać wyższą, ale też niestety niższą pensję niż przy umowie z obowiązującym zbiorowym układem pracy. Zanim więc podpiszesz taką umowę, sprawdź, jakie są różnice w wynagrodzeniu, tj. jak wyglądają stawki zaproponowane przez pracodawcę w porównaniu ze zbiorowymi układami pracy obowiązującymi w innych klinikach. O wysokości wynagrodzenia początkowego lekarza asystenta przeczytasz w osobnym artykule.
Czas pracy
Czas pracy musi być w umowie jasno określony. Tak samo jak i nadgodziny oraz wynagrodzenie za nie. Wszystkie te informacje powinny znaleźć się w umowie.
Urlop
Jak wiele dni urlopowych możesz wziąć? Przy zatrudnieniu w oparciu o umowę o pracę i 5 dniach pracy w ciągu tygodnia przysługuje Ci standardowo 20 dni wolnego. Przy 4-dniowym tygodniu pracy jest to 16 dni, a przy 6-dniowym – 24 dni wolnego.
Zakaz wykonywania dodatkowej pracy
Czy w umowie znajduje się zapis o zakazie wykonywania dodatkowej pracy w charakterze lekarza? Jeśli prowadzisz jakiś poboczny projekt lub masz np. swoją własną działalność, dowiedz się, czy pracodawca tego nie zabrania. Jeśli są jakieś wykluczenia, powinny być dokładnie opisane w umowie. Być może Twój pracodawca wyklucza możliwość pracowania w innym miejscu niż tylko w jego placówce.
Zakaz konkurencji
Zwróć uwagę, czy w umowie zawarto zapis o zakazie konkurencji. Po jakim czasie od zrezygnowania z pracy u obecnego pracodawcy możesz podjąć kolejną pracę w służbie zdrowia? Zakaz konkurencji może okazać się dla Ciebie bardzo niekorzystny i zastopować Twoją karierę.
Klauzula opt-out
Czy w umowie jest mowa o klauzuli opt-out? Jeśli tak, to jaki dodatkowy czas pracy pracodawca bierze pod uwagę? Czytaj o tym więcej w poniższym akapicie.
Klauzula opt-out dla lekarzy
W większości przypadków, podczas podpisywania umowy o pracę pracodawca poprosi Cię również o podpisanie klauzuli opt-out. Możesz nawet nie wiedzieć co to takiego, a pracodawca wcale nie będzie chętny, żeby Ci o niej opowiadać.
Klauzula opt-out zakłada, że lekarz dobrowolnie zgadza się na wydłużenie czasu pracy powyżej 48 godzin tygodniowo. Jeśli podpiszesz tę klauzulę, zgadzasz się, że pracodawca może wymagać od Ciebie dłuższego czasu pracy. Zgodnie z prawem UE przekroczenie standardowego czasu pracy w ciągu tygodnia jest dopuszczalne, o ile zatrudniony wyraża na to zgodę.
W przypadku umowy o pracę w placówce bez zbiorowego układu pracy możesz spodziewać się większej liczby dodatkowych godzin pracy. W umowie zbiorowej dla komunalnych szpitali (VKA) tygodniowy czas pracy dla lekarza, który podpisze klauzulę opt-out wynosi nie więcej niż 60 godzin. Jeśli jednak pracujesz po 58 godzin tygodniowo przez okres 6 miesięcy, możliwe jest zwiększenie liczby godzin pracy powyżej 60 h.
Jeśli już podpisałeś klauzulę opt-out, możesz ją wypowiedzieć bez żadnych problemów w ciągu 6 kolejnych miesięcy.
Wszystko, co powinieneś wiedzieć o klauzuli opt-out w artykule „Klauzula opt-out dla lekarzy: W jakich sytuacjach obowiązuje?”.
Informacje dla lekarzy asystentów
Rozpoczęcie pracy lekarza w Niemczech to nie tylko podpisanie umowy o pracę, ale też wiele innych spraw, które należy uwzględnić. Żeby Twoja kariera jako lekarz w Niemczech mogła pójść do przodu, potrzebujesz rzetelnych informacji. Całą wiedzę m.in. na temat tego, jak szukać pracy, jak przygotować CV i gdzie szukać zatrudnienia znajdziesz w Treatmed.
Aktualne oferty pracy
Kontakt
Ewa Banaszek – PL/DE
tel. +48 / 576 606 097
office@treatmed.pl
Steve Wittstock – DE
tel. +49 177 232 92 10
s.wittstock@treatmed.de
