Klauzula opt-out dla lekarzy
Czym jest klauzula opt-out dla lekarzy w Niemczech i kiedy obowiązuje? Czy lekarze są zobowiązani na nią przystać, czy mogą zrezygnować z jej podpisywania?
Ustawowy tydzień pracy, a praca lekarza w Niemczech
Zgodnie z europejską ustawą dotyczącą czasu pracy, w ciągu tygodnia zatrudniony nie powinien pracować więcej niż 48 godzin łącznie z nadgodzinami. Lekarze jednak dobrze wiedzą, że w ich przypadku ta zasada nie obowiązuje. Dlaczego?
W 2004 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał, że dyżury należy wliczać do czasu pracy. Lekarz, który ma choć jeden 24-godzinny dyżur w tygodniu (plus normalną 8-godzinną pracę każdego dnia), przepracowuje w ciągu tygodnia więcej niż 60 godzin. Nadgodziny i więcej dyżurów w ciągu tygodnia to standard. Jeśli więc lekarz ma jeszcze jeden dyżur i kilka nadgodzin, może przepracować w ciągu tygodnia nawet 70-80 godzin.
Dłuższy czas pracy dla lekarzy
W 2010 r. przeprowadzono ankietę wśród lekarzy zrzeszonych w Związku Marburskim, która pokazała, że ok. 1/3 lekarzy i lekarek zatrudnionych w szpitalach komunalnych pracuje od 60 do 79 godzin tygodniowo. 55% lekarzy i lekarek odbywało od 5 do 9 dyżurów w miesiącu.
Czy to w ogóle możliwe i zgodne z prawem, żeby lekarze pracowali ponad ustawowy czas pracy? Dlaczego ustawa o ochronie zdrowia pracowników nie obejmuje lekarzy? Zwiększony wymiar czasu pracy wśród lekarzy możliwy jest dzięki klauzurze opt-out.
Opt-out: Co to takiego?
Podpisanie klauzuli opt-out oznacza, że lekarz rezygnuje z prawa do 48-godzinnego tygodnia pracy i godzi się na świadczenie swoich usług w większym wymiarze. Zgodnie z prawem UE taka sytuacja jest dopuszczalna, o ile zatrudniony jest gotowy na nią przystać. Pracodawcy proszą o podpisanie takiej klauzuli, przedstawiając lekarzowi umowę o pracę. Często nie wyjaśniają, o co chodzi w tej klauzurze i jakie obowiązki ze sobą niesie. I wielu młodych lekarzy podpisuje formularz opt-out, nie wiedząc nawet, że rezygnują ze swojego prawa do ustawowego czasu pracy.
Wypowiedzenie klauzuli opt-out
Podpisanie klauzuli można cofnąć i przywrócić sobie prawo do 48-godzinnego tygodnia pracy. Wypowiedzenie klauzuli powinno jednak nastąpić w ciągu 6 kolejnych miesięcy. Tyle masz czasu, żeby cofnąć swoją decyzję bez żadnych trudności.
Umowy taryfowe TV-Ӓrzte i VKA zabraniają dłuższego niż 60-godzinnego czasu pracy
Zgodnie z umowami taryfowymi obowiązującymi w szpitalach komunalnych, tygodniowy czas pracy lekarza w Niemczech mimo podpisania klauzuli opt-out, nie może przekraczać 60 godzin. Zwiększenie wymiaru pracy jest możliwe tylko wtedy, kiedy przez okres 6 miesięcy lekarz nie pracował więcej niż 58 godzin tygodniowo. Wykorzystując tę zasadę, pracodawca może np. w jednym tygodniu obciążyć lekarza zwiększoną liczbą godzin, a następnie wyrównać tę nadwyżkę, tj. zmniejszyć czas pracy w kolejnych tygodniach.
Czy lekarz w Niemczech znajdzie pracę, wypowiadając klauzulę opt-out?
Czy jako lekarz w Niemczech można znaleźć takiego pracodawcę, który nie wymaga podpisania klauzuli opt-out? W większości klinik podpisanie takiej klauzuli to warunek zatrudnienia. Młodym lekarzom asystentom podaje się argument, że jeśli inni zatrudnieni lekarze już zgodzili się na tę klauzulę, to i oni muszą to zrobić. Okazuje się więc, że zatrudnienie w klinice nie jest właściwie możliwe, jeśli nie wyrazi się zgody na zwiększenie wymiaru czasu pracy. Dla kliniki brak takiej zgody oznacza konieczność zatrudniania dodatkowego personelu. Bo jeśli klinika zagwarantuje lekarzowi, że w ciągu tygodnia nie będzie pracował więcej niż 48 godzin, a więc nie będzie mógł pracować 7 dni czy też brać 24-godzinnych dyżurów, zabraknie jej personelu do obsługi pacjentów. Większość placówek medycznych nie jest gotowa na taki krok.
Lekarze potrzebują więcej czasu na odpoczynek
Większość lekarzy i lekarek deklaruje, że chciałaby pracować mniej i mieć więcej czasu na odpoczynek. Obciążenie odpowiedzialnością zawodową, nadgodziny, praca w nocy i w weekendy bywa dla wielu lekarzy poważnym problemem. Dlatego też medycy woleliby zrezygnować z wynagrodzenia za nadgodziny na rzecz większej ilości wolnego czasu. I to nie tylko czasu na własny odpoczynek, ale i na życie rodzinne. Lekarzom trudno jest łączyć karierę zawodową z pasjami i rodziną.
Dlatego też cała służba zdrowia i kliniki muszą pracować nad takimi rozwiązaniami, które spełniłyby oczekiwania lekarzy. To, co przy innych zawodach jest niezbywalnym prawem, nie ma odniesienia w życiu lekarzy.
Zdjęcie: <a href=’https://pl.freepik.com/zdjecia/kawa’>Kawa zdjęcie utworzone przez rawpixel.com – pl.freepik.com</a>
Aktualne oferty pracy
Kontakt
Ewa Banaszek – PL/DE
tel. +48 / 576 606 097
office@treatmed.pl
Steve Wittstock – DE
tel. +49 177 232 92 10
s.wittstock@treatmed.de
