Praca w praktyce lekarskiej
Zatrudnianie lekarzy w praktyce w Niemczech – wytyczne
Wielu lekarzy poza pracą w szpitalu podejmuje też pracę na innych etatach. Część lekarzy prowadzi własną praktykę i zatrudnia swoich kolegów po fachu do pomocy. W ostatnich latach w Niemczech rozszerzono ramy prawne dotyczące zatrudniania lekarzy. Poniżej kilka wskazówek dla lekarzy-pracodawców, na co zwrócić uwagę przy przyjmowaniu do pracy osób z tytułem lekarza.
Kwestie gospodarcze i inne zagadnienia związane z prowadzeniem praktyki lekarskiej w Niemczech
Motywy, dla których lekarz chce zatrudnić jednego lub więcej współpracowników mogą być różne – przeciążenie pracą i potrzeba większej ilości wolnego czasu, rosnąca liczba pacjentów, z którymi nie można już sobie poradzić „własnymi siłami”, chęć poszerzenia zakresu leczenia i rozwinięcia własnej praktyki, przygotowanie do przekazania praktyki i wiele innych. Zatrudnienie lekarza to nie tylko spełnienie wymogów prawnych, ale także decyzja ekonomiczna. Każdy lekarz pracujący na własny rachunek jest też przedsiębiorcą i musi ukierunkować swoje działania na aspekty zarządzania przedsiębiorstwem.
Zatrudnienie lekarza to inwestycja w działalność firmy, która powinna się opłacić. Pojawia się konieczność wypłacania (co najmniej) jednego dodatkowego wynagrodzenia. Nowy kolega potrzebuje dla siebie pomieszczeń z odpowiednim sprzętem i wyposażeniem. Konieczne może okazać się również zwiększenie możliwości front- i back-office’u – zarówno w zakresie zasobów materialnych, jak i personelu. Odpowiednie inwestycje mają efekt długoterminowy. Dlatego każde zatrudnienie powinno być dobrze przemyślane. Własna praktyka lekarska w Niemczech to duże wyzwanie – trzeba dokładnie policzyć koszty działalności i zweryfikować, czy zatrudnienie dodatkowych lekarzy będzie opłacalne.
Z biznesowego punktu widzenia zatrudnienie ma sens, jeśli oczekiwane dodatkowe przychody z pracy dodatkowego lekarza pokrywają przynajmniej jego wynagrodzenie i dodatkowe koszty związane z rozszerzoną praktyką. Jeśli taka sytuacja nie ma miejsca, tzn. lekarz zarabia dla praktyki mniej, zatrudnienie jest tylko działalnością dodatkową wynikającą np. z konieczności odciążenia się od zbyt wielu obowiązków. Według Federalnego Stowarzyszenia Lekarzy Ustawowego Ubezpieczenia Zdrowotnego dodatkowe nadwyżki powstałe w wyniku zatrudnienia lekarza często nie wystarczają na pokrycie dodatkowych kosztów. Dla lekarza zatrudniającego oznacza to rezygnację z dochodów.
Jakie są wymagania dotyczące zatrudniania lekarzy w Niemczech?
Przy zatrudnianiu lekarzy należy przestrzegać różnych wymogów prawnych. Konieczne jest uzyskanie specjalnych zezwoleń, a lekarz zatrudniający nie może zatrudniać innych lekarzy według własnego uznania. Poniżej znajduje się przegląd najważniejszych wymagań:
Lekarze akredytowani przez SHI mogą z zasady zatrudniać innych lekarzy tej samej lub innej specjalności, jeśli są oni zarejestrowani w Federalnym Rejestrze Lekarzy;
Jeśli praktyka jest w pełni licencjonowana, można zatrudnić do trzech lekarzy w pełnym wymiarze godzin. Jeśli gabinet świadczy głównie usługi o charakterze medyczno-technicznym, możliwe jest zatrudnienie do czterech lekarzy;
Powyższe limity dotyczą również stanowisk w niepełnym wymiarze czasu pracy. Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może wówczas przekraczać łącznego wymiaru czasu pracy trzech lub czterech pełnych etatów, ale w takim przypadku może być zatrudnionych więcej lekarzy niż na pełnych etatach.
Zatrudnienie lekarza jest zawsze uzależnione od uzyskania zezwolenia. W tym celu umowę o pracę należy przedłożyć właściwej komisji licencyjnej. Jeśli dla danego obszaru nie ma ograniczeń w przyjęciu lub regulacji dotyczących kwot i jeśli spełnione są pozostałe wymagania, nic nie stoi na przeszkodzie, aby uzyskać zezwolenie. Komisje ds. licencjonowania są prawnie ustanowionymi, regionalnymi organami odpowiedzialnymi za licencjonowanie lekarzy. W ich skład wchodzą w równej liczbie przedstawiciele zawodów medycznych i ustawowych kas chorych;
W przypadku istniejących ograniczeń w przyjmowaniu pacjentów i przepisów dotyczących limitów, inne miejsce dla lekarza kontraktowego musi zostać przynajmniej częściowo zwolnione, tak aby możliwe było zatrudnienie. W tym przypadku powołanie może nastąpić wyłącznie w celu zastąpienia lub w ramach przejęcia kontyngentu czasowego, który staje się dostępny w rozumieniu systemu kwotowego. W tych ramach można również wdrożyć modele podziału pracy;
Zatrudnieni lekarze mogą również wykonywać dodatkowe badania wymagające zgody – np. badania ultrasonograficzne. Lekarz zatrudniający musi jednak uzyskać odrębne zezwolenie związane z kwalifikacjami dla swojego zatrudnionego kolegi;
Stowarzyszenia lekarzy przypisują lekarzowi zatrudnionemu oddzielną wielkość honorarium;
Lekarze etatowi, którzy nie są zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy, mogą – w porozumieniu z pracodawcą – podjąć inne zatrudnienie w wolnym czasie. Na przykład, mogą mieć inną pracę w niepełnym wymiarze godzin w szpitalu lub w przychodni;
Oprócz szczególnych wymogów prawa zawodowego, przy zatrudnianiu lekarzy należy oczywiście przestrzegać ogólnych zasad prawa pracy i prawa o układach zbiorowych. Zatrudnionemu lekarzowi przysługują takie same prawa w zakresie ochrony przed zwolnieniem, urlopu wypoczynkowego itp. jak każdemu innemu pracownikowi.
Zatrudnienie lekarzy stażystów w Niemczech
Pewne szczególne regulacje dotyczą lekarzy, którzy szkolą się na specjalistów i w tym celu odbywają okresowe praktyki u lekarza specjalisty. Tacy asystenci są zatrudniani na czas określony. Lekarz zatrudniający musi posiadać odpowiednie zezwolenie na prowadzenie dalszego kształcenia, a jego praktyka lekarska w Niemczech musi mieć status placówki szkoleniowej. Za taki status odpowiedzialne jest odpowiednie państwowe stowarzyszenie medyczne. Ponadto, zatrudnienie asystenta szkoleniowego również podlega obowiązkowi uzyskania zgody. Czytaj więcej o tym, jak zdobyć specjalizację.
Co z odpowiedzialnością medyczną z tytułu zatrudnienia?
W przypadku odpowiedzialności obowiązuje zasada: właściciel praktyki jako pracodawca ponosi odpowiedzialność w stosunkach zewnętrznych z osobami trzecimi za działania zatrudnionego lekarza. Nie ma przy tym znaczenia, o jaki zakres odpowiedzialności chodzi – o odpowiedzialność za błędy w leczeniu, o roszczenia regresowe lub roszczenia o zwrot kosztów ze strony Związku Lekarzy Ustawowego Ubezpieczenia Zdrowotnego, czy też o odpowiedzialność za szkody majątkowe powstałe podczas wizyt pacjentów lub leczenia. Zatrudniony lekarz działa jedynie jako zastępczy pełnomocnik w zakresie zobowiązań umownych swojego pracodawcy. Na przykład ten ostatni pozostaje stroną umowy o świadczenie usług zdrowotnych nawet wówczas, gdy nie wykonuje on czynności osobiście.
W relacjach wewnętrznych zatrudniony lekarz jako pracownik może często powoływać się na prawo do urlopu wypoczynkowego wynikające z prawa pracy. Konsekwencja: nawet w przypadku poważnego zawinienia „wewnętrzne” roszczenia odszkodowawcze z tytułu odpowiedzialności cywilnej wobec zatrudnionego lekarza są tylko częściowo wykonalne lub w ogóle nie są wykonalne. Ubezpieczenie od odpowiedzialności zawodowej właściciela praktyki powinno obejmować czynności wykonywane przez zatrudnionego lekarza. W razie potrzeby, pomimo stosunku pracy, wskazane jest również, aby zatrudniony lekarz posiadał własne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania zawodu.